Climate dergisinde yayınlanan Impact of Dietary Meat and Animal Products on GHG Footprints: The UK and the US isimli araştırmada, her yıl tüketilen yaklaşık 30 milyar hayvanın küresel sera gazı emisyonlarında doğrudan ve dolaylı olarak yaklaşık yüzde 14 ila 16 oranında pay sahibi olduğu paylaşılıyor. The Guardian’da paylaşılan bir habere göre ise et üretimi, gıda sektöründen kaynaklanan sera gazlarının tek başına yaklaşık yüzde 60’ını oluşturuyor. Bu doğrultuda bitkisel beslenme, gıda kaynaklı sera gazı emisyonlarını azaltmada insanlığın yegâne çaresi gibi görünüyor.
Hayvansal Gıdaların Sera Gazı Emisyonu Yaratma Sebepleri
Avrupa Birliğinin kaynağına göre hayvansal gıdalar, gıda sisteminin her noktasında önemli tahribatlara neden oluyor. Örneğin; et üretimi için gereken geniş otlaklar ormansızlaşmaya, hayvanların beslenmesi için kullanılan gübreler en tehlikeli sera gazlarından biri olan nitröz oksitin (N₂O) açığa çıkmasına, karides üretimi için gereken kıyı arazisi tesisleri ise çevrenin bozulmasına sebebiyet veriyor. Üstelik tüm bunlar, hayvansal gıdaların sera gazı emisyonlarına dolaylı etkisi olarak değerlendiriliyor.
Avrupa Birliğinin yayınladığı verilere göre biftek üretimi kilogram (kg) gıda başına 70,6 kg sera gazı emisyonu yaratıyor. İkinci sırada 39,7 kg sera gazı emisyonuyla kuzu, üçüncü sırada ise 26,9 kg ile kabuklu deniz ürünleri geliyor. Hayvansal gıdaların üretiminde büyük oranda sera gazı emisyonu açığa çıkmasına rağmen tahribat sadece bununla sınırlı kalmıyor. Hayvansal gıda üretim alanlarının hazırlanması ve işletilmesi de gıda kaynaklı sera gazı emisyonlarının yüksek oranda artmasına neden oluyor.
Araştırmalar Bitkisel Beslenmenin Olumlu Yönlerini Sıralıyor
Food and Climate Change: Healthy Diets for a Healthier Planet isimli kaynakta belirtildiği üzere bitkisel gıdalar, üretim aşamasında daha az enerji, daha az su ve daha az toprağa ihtiyaç duyuyor. Bu sebeple bitki bazlı gıdaların hayvansal gıdalara kıyasla çok daha düşük emisyonlara sahip olduğu aktarılıyor. Özellikle meyve ve sebzeler, süper tahıllar, kuru yemişler, fasulye ve bezelye gibi dünya çapında sıklıkla tüketilen gıdalar bu konuda avantajlı birer seçenek olarak öne çıkıyor.
The New York Times’ta yayınlanan Save the Planet, Put Down that Hamburger isimli makalede bitkisel beslenen bireylerin, günde 99 gram civarında et yiyen kişilere kıyasla yüzde 75 daha az sera gazı emisyonuna neden olduğu paylaşılıyor. Oxford Üniversitesi tarafından yapılan bu araştırma, bitkisel beslenmenin çevresel bazdaki etkisini son derece açık bir şekilde ortaya koyuyor.
Bitkisel Beslenme Kişisel Sağlık için de İlgi Odağında
Araştırmalar bitkisel beslenmenin son yıllarda yalnızca çevresel kaygılardan değil, bireysel sağlık endişeleri yönünden de popüler olduğunu ortaya koyuyor. National Library of Medicine (NIH)’da yayınlanan A Look at Plant-Based Diets araştırmaya göre bitki bazlı diyetler uzmanlar tarafından kronik rahatsızlıkların tedavisinde önerilebiliyor. Bu noktada pek çok olumlu veri, bireyleri hekim onayıyla bitkisel beslenmeye yönlendirebiliyor.
Bununla birlikte araştırmacılar, bitkisel beslenmede özellikle de yeterli protein alımı konusuna değiniyor. Bitkisel süper gıdalar ve süper tozlar ile protein yönünden zengin bitki bazlı diyetler planlamak mümkün oluyor. Bu noktada ise besin tercihlerini bitkisel gıda pazarındaki organik, temiz içerikli ve yüksek kaliteli üretim yapan markalardan yana yapmak önemli bir ihtiyaç haline geliyor.
Kaynaklar:
- Food and Climate Change: Healthy Diets for a Healthier Planet, United Nations.(çevrim içi)
- Rebecca J. Barthelmie, Impact of Dietary Meat and Animal Products on GHG Footprints: The UK and the US, Climate, 2022.(çevrim içi)
- Cara Buckley, Save the Planet, Put Down that Hamburger, The New York Times, 2023.(çevrim içi)
- Julia Clem & Brandon Barthel, A Look at Plant-Based Diets, NIH.(çevrim içi)
- Meat accounts for nearly 60% of all greenhouse gases from food production, study finds, The Guardian, 2021.(çevrim içi)